Είναι μια διαταραχή του άξονα του μεγάλου δακτύλου του ποδιού που σχηματίζεται τόσο από τα οστά του πρώτου δακτύλου του ποδιού όσο και από τον ορογόνο θύλακο που καλύπτει την πρώτη μεταταρσιοφαλαγγική άρθρωση.Η ακριβής αιτία της εμφάνισής της παραμόρφωσης είναι άγνωστη. Κατά καιρούς έχουν υποστηριχτεί διάφορες θεωρείες.
Καθώς το κότσι μεγαλώνει, η άρθρωση αρχίζει να προεξέχει προς την εσωτερική πλευρά του ποδιού, με αποτέλεσμα να τρίβεται πάνω στα παπούτσια. Υπάρχει στροφή του δακτύλου, καθώς και παραμόρφωση με σφυροδακτυλία του δεύτερου δακτύλου.
Ο βλαισός μεγάλος δάκτυλος εμφανίζονται συχνότερα στις γυναίκες σε αναλογία 9 προς 1. Μελέτες δείχνουν ότι το 88% των γυναικών φορούν στενά παπούτσια και από αυτές το 55% έχουν κότσια.Η κληρονομικότητα επίσης παίζει σημαντικό ρόλο, καθώς έχει διαπιστωθεί σε πρωτόγονες αφρικανικές φυλές που δεν φόρεσαν ποτέ παπούτσια, ενώ συχνή είναι η εμφάνιση του βλαισού μέγα δακτύλου και σε μέλη της ίδιας οικογένειας με πρώτου βαθμού συγγένεια.
Η παρατεταμένη χρήση στενών και ακατάλληλων υποδημάτων θεωρείται από πολλούς ότι μπορεί να συνεισφέρει στην εμφάνιση, καθώς διογκώνει την εμβιομηχανική αστάθεια. Ακατάλληλα θεωρούνται συνήθως τα παπούτσια με στενή μύτη και ψηλό τακούνι που συμπιέζουν τους δακτύλους σε μια μη φυσιολογική θέση.
Γενικά τα κότσια (βλαισός μεγάλος δάκτυλος) που δεν είναι επώδυνα στο αρχικό στάδιο δεν χρειάζονται χειρουργική διόρθωση. Αλλά η συντηρητική αντιμετώπιση δεν μπορεί να αναστρέψει την εξελικτική δημιουργία της παραμόρφωσης και τις οστεοαρθρικές βλάβες στις αρθρώσεις των δακτύλων.
Το πρώτο μέτρο για την αντιμετώπιση του προβλήματος είναι η αλλαγή σε πιο άνετα και μαλακά παπούτσια. Τα αποτελέσματα δεν είναι μακροπρόθεσμα, αλλά πολλές φορές είναι η καλύτερη λύση, ειδικά αν συνυπάρχουν και άλλα προβλήματα υγείας που δεν επιτρέπουν τη χειρουργική αντιμετώπιση
Αν τα κότσια είναι επώδυνα ή οι διπλανοί δάκτυλοι έχουν αρχίσει και αυτοί να παραμορφώνονται, τότε συνήθως η αποτελεσματικότερη λύση είναι η χειρουργική διόρθωση.
Η διάγνωση συνήθως είναι εύκολη λόγω της παραμόρφωσης.Οι ακτινογραφίες του άκρου ποδός μάς βοηθούν να εκτιμήσουμε το μέγεθος της παραμόρφωσης του βλαισού μεγάλου δακτύλου και να επιλέξουμε την κατάλληλη τεχνική αντιμετώπισης.
Χειρουργική αποκατάσταση χρειάζονται οι ασθενείς με:
- Έντονο πόνο στα πόδια, που περιορίζει τις καθημερινές τους δραστηριότητες.
- Αξονική παραμόρφωση του μεγάλου δακτύλου ή εφίππευση δακτύλων.
H χειρουργική αποκατάσταση μπορεί να είναι :
- είτε επέμβαση μαλακών μορίων διάρκειας 45 λεπτών με γρήγορη και πλήρη αποκατάσταση, λόγω των νέων χειρουργικών τεχνικών την 3η -4η μετεγχειρητική εβδομάδα για το 1ο και 2ο στάδιο της παραμόρφωσης,
- είτε συνδυασμός με οστεοτομία του 1ο μεταταρσίου για το 3ο στάδιο, διάρκειας 60 λεπτών και αποκατάστασης με πλήρη φόρτιση του άκρου πόδα την 3η – 4η εβδομάδα και πλήρη αποκατάσταση την 6η μετεγχειρητικά εβδομάδα
